Əlifba!


Yazilma qaydasi!
 


Hərəklər!




 

Bu əlamətə "fəthə” deyilir. "Fəthə” işarəsi Azərbaycan dilində «ə» hərfinin səsini verir.

 
Bu əlamətə "kəsrə” deyilir. "Kəsrə” işarəsi Azərbaycan dilində «i» hərfinin səsini verir.

 
Bu əlamətə "zəmmə” deyilir. "zəmmə” işarəsi Azərbaycan dilində «u» hərfinin səsini verir.
ثُلُثُلَبِثَمَثَلَ
SulusuLəbisəMəsələ


Sükun!

Bu işarə hərəkəsi olmayan hərfin üstündə gəlir. Hərəkəsi olmayan hərfə "sakin” deyilir. Әrəb dilində hərəkəsiz hərf çətin tələffüz olunduğu üçün özündən qabaqda olan hərəkəli hərfin vasitəsi ilə bir hecada oxunur. 

وَقَدْ

كُنْ

مَنْ

VəqədKunMən



Təşdid!


 

Qoşa hərfləri göstərmək üçün bu əlamətdən istifadə olunur. Bu əlamətin adı «təşdid»dir. Bu əlamət həmişə hərfin yuxarısında yerləşdirilir və üç hərəkədən (fəthə, kəsrə və zəmmə) biri ilə yanaşı işlədilir.


 

دَقَّ

رَسَّ

رُبَّ

DəqqənRəssənRubbən

Tənvin!

Tənvin –sözün son hərfində qoyulan iki fəthə, iki kəsrə, iki zəmməyə tənvin deyilir. Tənvin işarəsi qoyulan hərfin öz hərəkəsindən sonra "nun” hərfi varmış kimi oxunur. Iki fəthə hərfin (daha çox əlif hərfinin) üstündə yazılır. Qalın hərflərdə "an”, incə hərflərdə isə "ən” kimi oxunur.

مِصراًرَبًّافَوْجًا
MisrənRəbbənFəvcən




Əlif mədd!


 


Bu əlamətə "fəthə” deyilir. "Fəthə” işarəsi Azərbaycan dilində «ə» hərfinin səsini verir.

صَلٰوةٌ

قٰالَ

رَمَىٰ

SəlatunQaləRəma


Vav mədd!

Vav məddi – özü hərəkəsiz, özündən əvvəlki hərf zəmməlidirsə, onu əlif deyəcək qədər uzadır. "u” kimi tələffüz edilir.

تُوبُوا   نُوحٌ   

دُونَ

TubuNuhunDunə




Ya mədd!

 

Yə məddi – özü hərəkəsiz, özündən əvvəl gələn hərf kəsrəlidirsə, onu əlif deyəcək qədər uzadır. "i” səsiylə oxunur. 

فِي دِينِي  

أَخِي

FiDiniƏxi


Kiçik fəthə!


    Dik yazılan fəthəyə verilən addır. Uzatma hərfi olsa da olmasa da, hansı hərfin üstündə qoyulsa həmin hərfin uzadılmasını göstərir. Uzatma hərfinin əlif, vav, yə olmasının ferqi yoxdu. Her üç vəziyyətdə də hərfi uzatmaq üçündür.

ﻁٰﺢٰﻫٰﺬﹺﻩﹺمُوسیٰ
TahaHəzihiMusa




Kiçik kəzsrə!

Dik yazılan kəsrəyə verilən addır. Uzatma hərfi olsa da olmasa da, hansı hərfin altında qoyulsa həmin hərfin uzadılmasını göstərir. 


Mədd işarəsi!

Medd - uzatma isarəsidir. Hansı hərfin üstündə qoyulsa həmin hərfi 4 dəfə uzadır.

جَآءَ

Caaaaə



"Hə" - nin oxunuşu!


 


Kəlmənin sonunda gələn "hə" hərfi, özündən əvvəlki hərfin hərəkəli olması və kəlmənin durulmadan oxunması halında uzadılaraq oxunur. Bu veziyyətin bir neçə növü var: 1. "Hə" - nin hərəkəsi zəmmədirsə, "hə" - dən sonra uzadan "vav" varmış kimi oxunur.

2. "Hə" - nin hərəkəsi kəsrədirsə, "Hə" - dən sonra uzadan "yə" varmış kimi oxunur. "Hə" - nin altında bəzən uzatma işarəsi yəni kiçik kəsrə işarəsi yazılır.
3. uzadılmayan "Hə" - kəlmənin sonundakı "Hə" - dən əvvəlki hərif uzadılaraq oxunursa onda "Hə" uzadılmır.


ƏlifLam!

 


ي ھ و م ك ق ف غ ع خ ح ج ب ا 

1. Əgər "ƏifLam" göstərilən 14 hərfdən əvvəl gələrsə oxunur. "ƏlifLam" - dan əvvəl hərəkəli hərf gələrsə onda təkcə Lam oxunur.

ن ل ظ ط ض ص ش س ز ر ذ د ث ت

2. Əgər "ƏifLam" yuxarıdakı hərfdən əvvəl gələrsə sadəcə Əlif oxunur. "ƏifLam" - dan əvvəl hərəkəli hərf gələrsə onda heç biri oxunmur.




Müqəddəə!

Ərəb əlifbasında olan "Müqəttəə hərfləri"ni öyrənmək elə də çətin deyildir. Qurani - Kərimin 114 surəsi arasında 29 - u heç bir işarəsi olmayan hərflərlə başlayır ki, onlara "Müqəttəə hərfləri" deyilir. belə ki, bu hərflər oxu zamanı tək - tək və öz adları ilə tələffüz edilir.

المƏlif, ləm, mim
طسمta, sin, mim